برکههای تثبیت فاضلاب
برکههای تثبیت فاضلاب استخرهای کم عمق انسان ساخت و یا گودالهای کم عمق طبیعی هستند که فاضلاب در آنها جمعآوری شده و بواسطه یکسری فرایند طبیعی، تصفیه و پسابی با کیفیت بسیار بالا از آن خارج میگردد. مزایای سیستمهای تصفیه فاضلاب به روش برکه، هزینه پائین و کارائی بالا خلاصه نمود. ساخت برکههای تثبیت بسیار ساده میباشد. عملیات اصلی در ساخت برکهها خاکبرداری است در مواردیکه گودالهای طبیعی با مشخصات مناسب وجود داشته باشد با کمی اصلاح میتوان از آنها بعنوان برکه استفاده نمود. محدودیتی از لحاظ شکل ظاهری برکه وجود ندارد هر چند متداولترین شکل، مستطیلی با نسبت طول به عرض بزرگتر از ۲ به ۱ میباشد. به جز عملیات خاکبرداری و خاکریزی سایر کارهای ساختمانی که کمترین حجم کار رادر بر میگیرند عبارتند از ساخت قسمت تصفیه مقدماتی، ورودی و خروجیها، حفاظت دیوارههای جانبی و در صورت نیاز پوشش داخلی برکهها میباشد. عمدهترین عملیات بهره برداری از برکهها نیز شامل قطع علفهای هرز، جداسازی مواد شناور، تمیز کردن ورودی و خروجیها و تعمیر خرابیهای دیوارهها است که نیازی به استفاده از کارگر متخصص ندارد.
در این روش نیازی به استفاده از تجهیزات الکترومکانیکی گران قیمت وجود نداشته و هزینه سالانه انرژی بسیار پائین است. این در حالیست که کارائی برکههای تثبیت فاضلاب بسیار بالا میباشد در این روش حدود ۹۰ درصد BOD خذف میگردد. در صورت استفاده از برکههای تکمیلی، مدفوعی گندزدائی شیمیایی تا حد مناسب حذف میگردند.مهمترین شرط استفاده از برکههای تثبیت فاضلاب، قابلیت دسترسی به زمین کافی و ترجیحاً با ضریب نفوذ پذیری کمتر از107 متر بر ثانیه میباشد.
درجه حرارت ℃ |
بار حجمی gr/m3 .day |
درصد حذف BOD |
---|---|---|
10> |
100 |
40 |
20-10 |
100-T20 |
20+T2 |
20< |
300 |
60 |
25< |
300 |
70 |
سه نوع برکه تثبیت فاضلاب متداول شامل برکههای بیهوازی، اختیاری و تکمیلی است که بنا به شرایط از آنها استفاده میگردد. برکههای بیهوازی بین ۵-۲ متر بوده و آنقدر بار آلی دریافت مینمایند تا از اکسیژن و جلبک عاری میگردند. فعالیت این برکهها شباهت زیادی به مخزن سپتیک رو باز دارد. این برکهها در آب و هوای گرم بسیار خوب عمل میکنند و استفاده از آنها صرفهجوئی بسیار خوبی در مقدار زمین مورد نیاز در پی خواهد داشت. بار حجمی مجاز و درصد حذف BOD در این برکهها یا توجه به دمای هوا به شرح زیر میباشد.
برکههای اختیاری که اصلیترین نوع برکهها محسوب میگردند دارای عمق بین ۲-۱ متر میباشند. در این برکهها بدلیل کم بودن بار آلی سطحی شرایط مناسب برای رشد جلبکها فراهم بوده و جلبکها اکسیژن مورد نیاز میکروارگانیسم را از طریق فرایند فتوسنتز فراهم میکنند. در حقیقت تصفیه فاضلاب بواسطه همزیستی جلبک و باکتری انجام میگیرد. درصورتیکه متوسط دمای هوا در سردترین ماه سال کمتر از ۳ درجه سانتیگراد باشد، استفاده از برکههای تثبیت فاضلاب توصیه نمیشود.